سقیفه؛ بازتولید سیادت جاهلی

Authors

علی ناظمیان فرد

دانشگاه فردوسی مشهد علی ناظمیان فرد

دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

گردهمایی سقیفه که با پیشگامی انصار خزرجی- با انگیزۀ رقابت با مهاجرین و واهمۀ سلطه یابی قریش، و معطوف به تعیین حاکمیت سیاسی- برگزار شد، با ورود ابوبکر به صحنه، چنان جهت دهی شد که کفّه به سود مهاجرین سنگینی کرد و برتری جویی آنها، لباس خلافت را بر اندام ابوبکر پوشاند. در جدال و مفاخرۀ میان انصار و مهاجرینِ حاضر در سقیفه، تمسک به کدام راهبرد، موجب تکیه زدن ابوبکر بر سریر خلافت شد و مدعیان را به حاشیه راند؟ یافته های پژوهش حاضر، بر این فرضیه مبتنی است که ابوبکر در سایۀ بازتولید مفاهیم «سیادت» قبیلهای و «البیت» جاهلی کوشید تا اولاً سیادت قریش را بر سایر قبایل، عملی سازد و ثانیاً جایگاه «مهاجرون الاوّلون» را به مرتبۀ « البیت» ارتقا بخشد تا خود به عنوان سخنگوی کهنسال آنها در سقیفه، قدرت را فراچنگ آورد و مدعیان را به حاشیه براند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کودتای سقیفه در تاریخ ؟!

رخداد سقیفه بنی ساعده، واقعه سال 11 هجری در تاریخ و فرهنگ اسلام ضمن اثرپذیری از واقعیات جامعه اسلامی آن روز توانسته باعث تحولاتی ژرف در ادامه روند و مسیر تمدن و فرهنگ اجتماعی مسلمانان شود. این پدیده تاریخی از منظرهای متنوعی مورد کندوکاو پژوهشگران قرار گرفته است، گروهی آن را واقعه ای غیر مترقبه و بدون پیش زمینه خاص دانسته و دسته دیگر، ضمن پر اهمیت خواندن این پدیده تاریخی اسلام، مدعی اند که کودتا...

full text

سیادت و جنسیت بررسی مفهوم سیادت در دو نسخۀ خطی نویافته

یکی از مفاهیم نیازمند بررسی در تاریخ اسلام و ایران، به‌ویژه در دورة صفوی، مفهوم سیادت است. گرچه این مفهوم از آغاز تا دورة صفویه مسیری انقباضی (هاشمی، طالبی، علوی، و فاطمی) طی کرد، دربارة انتساب سیادت (پدری یا مادری) دیدگاه‌های تازه‌ای نیز پدید آمد. نگارندگان این مقاله موفق شدند دو رساله به نام‌های الاشراف علی سیادة الاشراف تألیف سیدحسین ‌بن مجتهد کرکی (د 1001ق) و رسالة فی اولاد البنات یا اثبات ...

full text

فرهنگ عربی در دورهء جاهلی بررسی نثر جاهلی (1)

این مقاله فرهنگ عرب پیش از اسلام را براساس دلالت های موجود در زبان عربی بررسی می کند لکن پیش از پرداختن به دلألت های لغوی به تحلیل این نمادها از بعد نظری می پردازد. در فتح باب این بخش به معرفی خاستگاه زبان عربی و قوم عرب آنگاه به تحلیل ریشه و پیشینه زبان و خط و پیدایش عربی فصیح دست یازیده است سپس معنای جاهلیت را می شکافد و این پرسش را مطرح می سازدکه این نام و مفهوم مستفاد از آن در نزد همگان چقد...

full text

پدیدارشناسی سقیفه به‌مثابه امر سیاسی (بررسی ساختار توزیع قدرت در سقیفه)

هدف پژوهش حاضر این بود که چگونه سقیفه، نهاد خلافت را بر پایه‌‌هایی متزلزل و فاقد ثبات نهایی بنا نهاد. در این راستا، با روش پدیدارشناسانه و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، بستر تاریخی سقیفه در ساختار قبیله‌گرایانه‌ی قریش، الگوی توزیع قدرت و نیل به توافق در سقیفه و پیامدهای تاریخی سقیفه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، سقیفه براساس بازگشت به نظام قدرت قبیله‌محور، کارکردی دوگانه را سبب گردید. در کو...

full text

تأثیر باورهای یهود در بازتولید نگاه جاهلی به زن بعد از رحلت پیامبر(ص) تا پایان خلافت عباسیان

چکیده در منطقه ی جزیره العرب قبل از اسلام ، همانند سایر مناطق، نگرش منفی به زن نگاه غالب بوده است. اسلام این نگاه را متحول کرد. خلقت یکسان زن و مرد در گفتمان قرآن، تساوی آن ها را در کسب ارزش های معنوی و عدم تفاوت زن و مرد را در زمینه های فکری، خانوادگی و اجتماعی به همراه داشت. این بینش در گفتمان نبوی با تاکید بر ارزش ذاتی و شأن و منزلت زن و برخورداری از حقوق متقابل در چارچوب خانواده و مشارکت ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های تاریخی

جلد ۳، شماره ۴، صفحات ۹۷-۱۱۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023